Arteriële occlusie – Afsluiting van een slagader

Arteriële occlusie (Afsluiting van een bloedvat/slagader in het oog)

Achter in het oog ligt het netvlies. Het netvlies vangt het licht op dat uw oog binnenkomt en zorgt ervoor dat u kunt zien. De bloedvoorziening in het netvlies bestaat uit aders (venen) die het bloed afvoeren en slagaders (arteriën) die het bloed aanvoeren. Er zijn verschillende oorzaken waardoor een bloedvaatje in het netvlies afgesloten kan raken. Het netvlies krijgt dan te weinig bloed en zuurstof en daardoor gaat u slechter zien.

Typen occlusies (afsluiting)

In het netvlies lopen verschillende soorten bloedvaten die afgesloten kunnen raken. Er wordt onderscheid gemaakt in drie soorten vaatafsluitingen:

1. Afgesloten ader(s)

De aders in het netvlies voeren zuurstofarm bloed af uit het oog. De medische term voor een afgesloten ader is veneuze afsluiting (vene = ader).

2. Afgesloten slagader(s)

De slagaders in het netvlies voeren zuurstofrijk bloed aan in het oog. De medische term voor een afgesloten slagader is arteriële afsluiting (arterie = slagader).

3. Bloedvat afsluiting in de oogzenuw

Vanuit het netvlies loopt de oogzenuw (nervus opticus). Deze zenuw stuurt de informatie die via het netvlies binnenkomt naar de hersenen. Zo kunnen we interpreteren wat we zien. Door de oogzenuw lopen ook bloedvaatjes. De medische term voor een afgesloten bloedvat in de oogzenuw is Anterieure Ischemische Optico Neuropathie (AION).

Afgesloten arteriën

De arterie (slagader) zorgen ervoor dat er zuurstofrijk bloed het oog binnenkomt. De hoofdarterie vanuit de oogzenuw splitst in 4 takken binnen het oog. Elk van de 4 takken voorziet een kwadrant van het netvlies van zuurstof. Bij een arteriële afsluiting van het netvlies krijgt een deel of het gehele netvlies geen zuurstof meer. Het netvlies stopt direct met functioneren en sterft na 6-24 uur af.

Vormen van arteriële afsluiting

Een arteriële afsluiting in het netvlies bestaat uit twee vormen:

• Arteriële takocclusie

Hierbij raakt een klein deel van het netvlies beschadigd. De patiënt zal in een deel van het gezichtsveld minder zien of een vlek waarnemen.

De Engelse term hiervoor is Branche Retinal Arterial Occlusion (BRAO). 

• Arteriële stamocclusie

Hierbij is de grote hoofdslagader van het netvlies afgesloten. De Engelse term hiervoor is Central Retinal Arterial Occlusion (CRAO).

De hoofdslagader vertakt in vier takken. Een afsluiting voor de splitsing zorgt voor een acuut zuurstof te kort over het gehele netvlies waarbij het zicht zeer slecht is. Soms zijn twee van de vier takken afgesloten: dan is alleen de bovenste of de onderste helft van het netvlies aangedaan. Deze halfzijdige afsluiting wordt dan ‘hemi-CRAO’ genoemd.

Oorzaken

De oorzaak van de afgesloten slagader is meestal een verandering in de wand van de slagader, waardoor die gemakkelijker dichtslibt. 

Hierop hebt u een groter risico als u, of als u last heeft van bijvoorbeeld:

• Diabetes mellitus
• Embolie, bloedpropje
• Hartklep afwijkingen
• Verandering van bloeddoorstroming van het oog
• Hoge bloeddruk
• Kramp of spasme van de arterie
• Ontsteking
• Roken
• Stollingsstoornis
• Vernauwing halsslagaders
• Mogelijk verhoogd cholesterol

Behandeling

De behandeling van een arteriële afsluiting door de oogarts bestaat uit:

• Het verbeteren van de bloedvoorziening door bijv. oogdrukverlaging, oogmassages ed. Dit heeft alleen zin als de patiënt kort na het begin van de klachten (binnen enkele uren) bij de oogarts komt. Dit is echter weinig succesvol.
• Laserbehandeling. Om te voorkomen dat nieuwgevormde slechte vaatjes verdere schade aan uw oog aanbrengen, kan een laserbehandeling nodig zijn. Dit komt zelden voor.

Screening op risicofactoren

De behandeling van een afsluiting van een bloedvat ligt voor een deel bij uw huisarts, internist of cardioloog. Er zal een screening worden gedaan op risicofactoren om herhaling te voorkomen.

Prognose

In het algemeen neemt het gezichtsvermogen niet veel toe na een afsluiting. De prognose is afhankelijk van het soort afsluiting (BRAO/CRAO). De CRAO heeft hierin een mindere prognose dan de BRAO. Bij de BRAO is de kans op verbetering van de visus tot meer dan 0.5 (50%) ongeveer 20- 30%.

Deze tekst is tot stand gekomen met dank aan het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG), https://www.oogheelkunde.org.