Droge ogen of Sicca klachten

Wat zijn droge ogen (sicca klachten)

Bij droge ogen wordt er geen of onvoldoende traanvocht geproduceerd. Het oog kan daardoor niet goed vochtig worden gehouden. Het traanvocht in een dun laagje verdeeld over het oog. Dit dunne laagje noemt men de traanfilm en het dient om het oog glad te houden en te beschermen tegen de buitenlucht. De traanfilm is samengesteld uit drie bestanddelen: een olieachtige laag, een waterige laag en een slijmachtige laag.

• Het olieachtige buitenste laagje van de traanfilm wordt geproduceerd door kleine kliertjes in de oogleden. Zijn functie is te voorkomen dat het traanvocht te snel verdampt.
• Het waterige middelste laagje wordt geproduceerd door de traanklier. Deze waterige laag heeft de taak het oog schoon te wassen van vuil en stof.
• De slijmachtige binnenste laag van de traanfilm komt uit kleine kliertjes in het bindvlies van het oog en moet ervoor zorgen dat de waterige laag zich gelijkmatig over het oog verdeelt en zich er goed aan vasthecht.

Elke keer dat u met uw ogen knippert, wordt het traanvocht in een dun laagje gelijkmatig verdeeld over het oog. Als één van de laagjes van de traanfilm ontbreekt of onvoldoende is, ontstaan droge ogen. U krijgt dan last van één of meer van de volgende symptomen:

• branderige ogen en/of het gevoel dat er zand in uw ogen zit;
• stekende ogen;
• rode ogen;
• slijmafscheiding uit de ogen;
• overmatig tranende ogen;
• wisselend zicht.

Het overmatig tranen van de ogen komt regelmatig voor doordat de ogen juist geïrriteerd zijn door droge ogen. Echter bij overmatig tranen zijn de geproduceerde tranen te waterig van samenstelling en hierdoor lossen ze de problemen van droge ogen niet op. Als er langdurig problemen zijn van droge ogen kunnen er oppervlakkige beschadigingen van het hoornvlies ontstaan. Dit kan volledig verdwijnen als de droge ogen behandeld worden.

Oorzaken

Droge ogen hebben verschillende oorzaken. De volgende zaken kunnen van invloed zijn: −  leeftijd, oudere mensen hebben meer kans op droge ogen;

• hormonale veranderingen;
• ontsteking van de ooglidranden;
• dragen van contactlenzen;
• gebruik van bepaalde geneesmiddelen;
• bepaalde auto-immuunziekten zoals de ziekte van Sjögren of andere reumatische aandoeningen;
• te weinig of slechte knipperbewegingen bij de ziekte van Parkinson.

Maar ook een lage luchtvochtigheid, stoffige omgeving of langdurig kijken naar een beeldscherm kunnen een rol spelen.

Onderzoek

Om de diagnose ‘droge ogen’ te stellen onderzoekt de optometrist en/ of de oogarts uw ogen met een spleetlamp. De optometrist / oogarts kan hiermee goed naar uw oog kijken en de traanfilm beoordelen. Daarna kunnen zo nodig nog testen gedaan worden om extra informatie te krijgen. Zo kan de optometrist / oogarts met behulp van een kleurstof kijken hoe snel de traanfilm opdroogt. De hoeveelheid traanvocht die het oog produceert wordt gemeten met de Schirmertest.

Voor de Schirmertest wordt een papieren strookje in het oog gehangen om de traanhoeveelheid te meten. Normaal gesproken worden beide ogen tegelijk getest. In de meeste gevallen bestaat de test uit het inbrengen van een kleine strookje papier. Deze wordt in het onderste ooglid ‘gehangen’. De ogen dienen vervolgens vijf minuten gesloten te blijven. Vervolgens worden de strookjes uit het oog gehaald en wordt de hoeveelheid traanvocht afgelezen.

Soms wordt een verdovende oogdruppel ingebracht alvorens de test wordt uitgevoerd. Dit omdat de papieren strookjes het oog kunnen irriteren. Nadeel van de verdovingsdruppels is dat het de uitslag van de test kan beïnvloeden.

Advies

Het is bij droge ogen belangrijk dat u uitdroging en irritatie van de ogen zoveel mogelijk vermijdt. U kunt voorkomen dat het traanvocht snel verdampt door de luchtvochtigheid in huis te verbeteren, bijvoorbeeld met waterbakken aan de verwarming of door de aanschaf van een luchtbevochtiger. Ook is het goed om planten in huis te hebben. Vermijd verder dingen die extra droogte of irritatie geven, zoals een ventilator, airco of rook. Probeer niet te lang naar een beeldscherm te kijken. Als u voor uw werk veel naar een beeldscherm kijkt, raden wij u aan regelmatig goed te knipperen met uw ogen. Zo blijft de bevochtiging van uw ogen op gang.

Behandeling

Behandeling is meestal niet eenvoudig, omdat het lang niet altijd lukt de oorzaak van de droge ogen weg te nemen.

• Als het probleem wordt veroorzaakt door een ontsteking van de oogleden, dan wordt deze eerst behandeld. Een ontsteking is een veel voorkomende oorzaak en is vaak erg hardnekkig en kan steeds terugkomen.
• Als de traanklier of het bindvlies van het oog door een ziekte onherstelbaar beschadigd is, dan is het van belang te proberen de irritatie zoveel mogelijk te verminderen. Dit kan men doen door, ofwel kunstmatig traanvocht toe te voegen, ofwel door het aanwezige traanvocht zo lang mogelijk vast te houden. Het eerste doet men met behulp van ‘kunsttranen’ of een gel die een aanvulling vormen op de eigen tranen. Het zo lang mogelijk vasthouden van het aanwezige traanvocht kan op verschillende manieren gebeuren. Men kan een beschermende bril dragen om de verdamping tegen te gaan. De traanbuis kan tijdelijk of permanent worden dichtgemaakt d.m.v. van traanpluggen (punctum plug).
• Een enkele keer worden speciale contactlenzen (bandagelenzen en scleralenzen) gebruikt om beschadigingen van het hoornvlies te behandelen.
• Soms biedt een kleine ingreep aan de oogleden een oplossing. Door die operatie kan het oog het traanvocht beter vasthouden of sluiten de ogen weer beter.